تحریم شرایط خاص خودش را دارد و باید برایش چاره‌اندیشی‌های خاصی داشته باشیم. طی سال‌های اخیر حوزه انرژی کشور تحت تحریم‌های شدید قرار گرفت. به نحوی که برای دستیابی به اقلام راهبردی مورد نیاز با مشکل مواجه هستیم. بسیار از محصولات پتروپالایشگاهی از طریق واردات تأمین می‌شود. این در حالی است که خودمان دارنده منابع اولیه و خام هستیم و به صادرات آن‌ها می‌پردازیم.

در حال حاضر، صادرات و واردات کشور بهینه نیست و منافع‌مان را تأمین نمی‌کند. از یک طرف، با قیمت پایین به صادرات مواد خام و اولیه به دیگر کشورها می‌پردازیم و از طرف دیگر، فرآورده‌های حاصل از این مواد را وارد می‌کنیم. این چرخه ضرر چندوجهی برای کشور دارد.

کارشناسان براین عقیده‌اند که در شرایط فعلی کشور، پتروپالایشگاه‌ها می‌توانند به کمک بیایند. محصولات پتروپالایشگاهی در داخل کشور مصرف می‌شوند و به رونق تولید و صنعت منجر می‌شوند. از سوی دیگر، صادرات این محصولات نیز برایمان ارزآوری بالایی دارد.

با توجه به مزیت‌هایی که تولید محصولات پتروپالایشگاهی دارد، چارچوب‌های قانونی برای توسعه این واحدهای صنعتی تدارک دیده شده است. تنها نیاز به عزم جدی حاکمیتی داریم تا به راه‌اندازی آن‌ها مبادرت کنیم.

محمدحسن دیده‌ور، عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در همین زمینه با اشاره به این موضوع که پتروپالایشگاه‌ها امتیازات بسیار خوبی برای کشور دارند و منافع ما را تأمین می‌کنند، در گفت و گو با خبرنگار قدس تصریح کرد: بدیهی است هر آنچه برایمان سود دارد باید با جدیت در دستور کارمان باشد. دولت چهاردهم باید اهتمام جدی به توسعه پتروپالایشگاه‌ها داشته باشد و بسترهای لازم را برای راه‌اندازی این واحدهای صنعتی مهیا کند.

وی ادامه داد: پتروپالایشگاه‌ها از انعطاف‌پذیری بالایی برخوردارند. به نحوی که به ما این امکان را می‌دهند که بر اساس نیازهایمان به استفاده از آن‌ها بپردازیم. مثلاً، اگر در شرایط خاصی نیاز به بنزین داشته باشیم، می‌توانیم خط تولید را در این پتروپالایشگاه‌ها به سمت بنزین ببریم و زمانی که توانستیم مصرف بنزین را کنترل کنیم و نیازی به آن نداشتیم، به تولید دیگر فرآورده‌ها اقدام کنیم.

عضو اتاق بازرگانی تهران خاطرنشان کرد: با توجه به امکانی که پتروپالایشگاه‌ها مبنی بر انتخاب نوع محصول به ما می‌دهند، توسعه آن‌ها توصیه می‌شود. از سوی دیگر، پتروپالایشگاه‌ها به لحاظ افزایش ارزآوری برای کشور بسیار دارای اهمیت هستند. فرآورده‌ها نسبت به خام فروشی منافع بیشتری برایمان دارند و نباید به راحتی ارزش افزوده حاصل از آن‌ها را به دیگران تقدیم کنیم.

دیده‌ور گفت: پتروپالایشگاه‌ها نسبت به پالایشگاه‌های بزرگ نیز دارای مزیت هستند. به طوری که این واحدهای صنعتی را می‌توانیم در کل کشور توزیع کنیم. هیچ محدودیتی در مورد مکان راه‌اندازی پتروپالایشگاه‌ها وجود ندارد. نیاز نیست آن‌ها را در منطقه خاصی مثلاً جنوب کشور بنا کنیم. بنابراین، نیروی انسانی و دانش فنی در کل کشور توزیع می‌شود و در جای خاصی متمرکز نمی‌شویم. 

وی ادامه داد: با توجه به مزیت‌هایی که پتروپالایشگاه‌ها دارند، باید توسعه آن‌ها با جدیت در دستور کار باشد. چارچوب‌های قانونی برای این کار تدارک دیده شده است و دولت باید به سمت اجرای این مصوبات قانونی برود. باید توسعه این واحدهای صنعتی به بخش خصوصی واقعی سپرده شود و از ظرفیت این بخش نهایت بهره‌برداری را داشته باشیم.

عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران خاطرنشان کرد: پتروپالایشگاه‌ها در شرایط تحریم می‌توانند بسیار کمک‌کننده باشند و نیازهای کشور را رفع کنند. بسیاری از اقلام تولیدی پتروپالایشگاهی را در حال حاضر از خارج از کشور وارد می‌کنیم. با توجه به تحریم‌ها برای تأمین آن‌ها با مشکل مواجه هستیم. در صورتی که این محصولات در داخل کشور تولید شوند، نیاز صنایع رفع می‌شود و رونق صنعتی را شاهد خواهیم بود.

دیده‌ور گفت: نیاز است کارشناسان در مورد نحوه کمک به بخش خصوصی برای ورود به حوزه توسعه پتروپالایشگاه‌ها و سرمایه‌گذاری در این بخش نظر بدهند. حمایت‌های مالیاتی، تأمین اجتماعی و... می‌تواند موثر باشد. از طرف دیگر، مصوبه برنامه هفتم توسعه مبنی بر امکان تهاتر روزانه 150 هزار بشکه نفت با تجهیزات پتروپالایشگاهی نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد.

وی ادامه داد: با توجه به این که در شرایط تحریم قرار داریم و به لحاظ منابع مالی در مضیقه هستیم، اجرای طرح تهاتر نفت با تجهیزات پتروپالایشگاهی کارساز است و در شرایط تحریم می‌توانیم نیاز خود را به تجهیزات پتروپالایشگاهی رفع کنیم. این رویکرد برای تسریع در ساخت پتروپالایشگاه‌ها بسیار کارآمد است. نیاز است دولت چهاردهم برنامه مدونی در راستای توسعه پتروپالایشگاه‌ها داشته باشد و زمینه برای جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی فراهم شود.